Duizendknoop belemmert hergebruik grond

24-01-2022

Sinds 1 januari 2022 geldt voor drie soorten van de Duizendknoop een nationaal handelsverbod. Volgens de Wet natuurbescherming is het verboden deze invasieve exoten te bezitten en te verhandelen. Omdat vervoer in principe ook niet is toegestaan, heeft dit verbod verstrekkende gevolgen voor de afvoer van grond bij bodemsaneringen.

Nog niet zo lang geleden verhuisde er een collega naar een nieuw huis aan de rand van een dorp. Toen ze enthousiast aan de tuin begon, bleek dit nog niet zo simpel: de betreffende kavel had een aantal jaren braak gelegen. Nieuwe planten werden in rap tempo verdrongen door onkruid dat te lang vrij zijn gang had kunnen gaan. Nu is mijn collega een doorzetter, die wel even zou laten zien dat onkruid wel degelijk kan vergaan. Dat lukte haar heel aardig, ware het niet dat er één soort uitsprong door zijn hardnekkigheid: perzikkruid, familie van de duizendknoop.

Schade aan funderingen, dijken en wegen

Niet alleen in tuinen veroorzaakt de duizendknoop problemen. Een in Nederland veelvoorkomende variant is de Japanse duizendknoop, die tot de meest invasieve exoten wordt gerekend. De plant is voorzien van enorm sterke stengels en heeft wortels als spiesen. Hierdoor groeit de Japanse duizendknoop met gemak dwars door dijken en asfalt heen. Ook veroorzaakt de duizendknoop regelmatig flinke schade aan funderingen en leidingen. Het gaat om een echte woekeraar waar je het alleen van wint als je de hele plant compleet vernietigt. Blijft er toch een klein stukje van een stengel of wortel achter, dan zal er al snel een nieuwe plant uit groeien.

Verbod op handel en vervoer Aziatische duizendknoop

Om de invasieve exoot te bestrijden en verdere verspreiding te voorkomen, geldt sinds 1 januari 2022 een nationaal handelsverbod voor drie soorten Aziatische duizendknopen. Volgens de Wet natuurbescherming is het nu niet langer toegestaan om de Japanse duizendknoop (Fallopia japonica); Sachalinse duizendknoop (Fallopia sachalinensis) en de Bastaardduizendknoop (Fallopia x bohemica):

  • te bezitten of onder je te hebben
  • voorhanden te hebben
  • te vervoeren
  • of voor vervoer aan te bieden.

Impact op ruimtelijke ontwikkelingen

Dat betekent dat de duizendknoop bijvoorbeeld niet meer te koop is bij het tuincentrum of in bloemstukken mag worden gebruikt. Door dit verbod is echter ook het vervoer en de handel van grond strafbaar als deze met (delen van de) Japanse duizendknoop vervuild is.
Deze nieuwe wet heeft daarom veel impact op ruimtelijke ontwikkelingen en bodemsaneringen. Grond mag alleen van een terrein worden afgevoerd als aantoonbaar is dat deze vrij is van duizendknoopresten. Val je in de prijzen en blijkt de grond bij analyse vervuild met duizendknoop, dan moet deze op een specifieke manier verwerkt worden en mag hij alleen vervoerd worden om naar een dergelijke verwerker te brengen. Doe je dat niet, dan pleeg je in feite een economisch delict.

Negatief effect circulaire economie

Deze nieuwe wet is daarmee een complicerende factor bij de uitvoering van bijvoorbeeld bodemsaneringen waarbij grond wordt afgevoerd. Breder bezien heeft deze ontwikkeling ook negatieve gevolgen voor de circulaire economie en de doelstellingen om het gebruik van primaire grondstoffen te verminderen. De wet vormt immers een extra belemmering bij het toch al lastige spel tussen vraag en aanbod van herbruikbare grond.

Duizendknoop op eigen terrein: nog niet direct paniek

Overigens hoeft mijn collega zich geen zorgen te maken. Haar perzikkruid mag dan evengoed een kleine terrorist zijn, dit familielid van de duizendknoop valt niet onder de Wet natuurbescherming. Daarnaast word je als terreineigenaar of particulier niet zomaar op de bon geslingerd wanneer je een Aziatische duizendknoop hebt staan. Deze planten kunnen onopgemerkt groeien in de publieke ruimte, bij terreineigenaren en in tuinen van particulieren en is bovendien moeilijk te bestrijden. Daarom geldt voor bestaande planten vrijstelling voor handel en bezit, zolang het niet om commerciële doeleinden gaat.

Oh ja: tref je toevallig één van deze drie soorten in je eigen tuin of bedrijfsterrein aan? Gooi de resten dan niet bij het gft of op de composthoop, maar voer deze via het restafval af. Anders zit er straks iemand anders met de ellende.

Meer informatie

Heb je vragen over deze nieuwe wetgeving, of wil je weten wat dit in de praktijk betekent bij ruimtelijke ontwikkelingen of bodemsaneringen waarbij de grond moet worden afgevoerd? Neem contact met ons op, wij vertellen je graag meer.